اتوکلاو

اتوکلاو یک دستگاه برای استریل کردن و جلوگیری از رشد میکروب‌ها و باکتری‌ها در وسایل پزشکی، آزمایشگاهی و صنعتی استفاده می‌شود. این دستگاه با استفاده از بخار آب بسیار گرم و فشار اتوکلاو، وسایل را به مدت معینی در دمای بالا و فشار بالا قرار می‌دهد تا باکتری‌ها و میکروب‌ها از بین بروند. از این دستگاه در صنایع پزشکی، دندانپزشکی، آزمایشگاهی، صنایع غذایی و داروسازی استفاده می‌شود.

اتوکلاو در اندازه‌ها و ظرفیت‌های مختلفی وجود دارند و می‌توانند برای استریل سازی وسایل کوچک تا بزرگی مانند ابزارهای پزشکی، پوشش‌های جراحی، ظروف آزمایشگاهی، وسایل آشپزخانه و تجهیزات صنعتی استفاده شوند.

انواع دستگاه اتوکلاو

اتوکلاو ها به دو نوع عمده تقسیم می‌شوند: اتوکلاوهای بخاری و اتوکلاوهای پلاسما.

اتوکلاو های بخاری با استفاده از بخار آب برای استریل کردن وسایل استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها شامل یک محفظه استریلیزاسیون، یک بخش تولید بخار، یک سیستم فشار و یک مجموعه سیستم کنترلی هستند. وقتی که وسایل به داخل محفظه استریلیزاسیون قرار می‌گیرند، بخار آب در داخل این محفظه منتشر می‌شود و در نتیجه فشار داخلی افزایش می‌یابد. این فشار بالا به همراه دمای بالای بخار آب می‌تواند باکتری‌ها و میکروب‌های موجود در وسایل را از بین ببرد و وسایل را به صورت کاملاً استریل کند.

اتوکلاوهای پلاسما با استفاده از گاز پلاسما به جای بخار آب برای استریل کردن وسایل استفاده می‌شوند. در این دستگاه‌ها، گاز پلاسمایی تولید شده توسط یک ژنراتور پلاسما به داخل محفظه استریلیزاسیون منتشر می‌شود و باعث ایجاد فشار بالا و دمای بالا در داخل محفظه می‌شود. این فشار و دما به همراه گاز پلاسمایی می‌توانند باکتری‌ها و میکروب‌های موجود در وسایل را از بین ببرند و وسایل را به صورت کاملاً استریل کنند.

استفاده از اتوکلاوها برای استریل کردن وسایل بسیار مهم است، زیرا این کار می‌تواند به جلوگیری از انتقال عفونت‌ها و بیماری‌ها به بیماران و افراد دیگر کمک کند. همچنین، استفاده از اتوکلاوها در صنایع غذایی و داروسازی نیز بسیار مهم است، زیرا می‌تواند به جلوگیری از رشد باکتری‌ها و میکروب‌ها در محصولات کمک کند و به افزایش عمر مفید محصولات کمک کند.

انواع اتوکلاو بر اساس دما و فشار

اتوکلاوها بر اساس کلاس فشار و دما به چهار دسته تقسیم می‌شوند که به ترتیب کلاس اتوکلاوها عبارتند از:

۱. کلاس N: این دستگاه‌ها از فشار بخار آب با دمای ۱۱۵ درجه سانتیگراد و فشار ۱ بار استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها برای استریل کردن وسایل غیر پوشیدنی مانند ابزارهای دندانپزشکی و وسایل آزمایشگاهی استفاده می‌شوند.

۲. کلاس S: این دستگاه‌ها از فشار بخار آب با دمای ۱۳۵ درجه سانتیگراد و فشار ۲ بار استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها برای استریل کردن وسایل پوشیدنی مانند پوشش‌های جراحی و ماسک‌های پزشکی استفاده می‌شوند.

۳. کلاس B: این دستگاه‌ها از فشار بخار آب با دمای ۱۲۱ درجه سانتیگراد و فشار ۲ بار استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها برای استریل کردن وسایل پوشیدنی و غیر پوشیدنی مانند ابزارهای جراحی، وسایل آزمایشگاهی و تجهیزات پزشکی استفاده می‌شوند.

۴. کلاس A: این دستگاه‌ها از فشار بخار آب با دمای ۱۲۱ درجه سانتیگراد و فشار ۳٫۵ بار استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها برای استریل کردن وسایل پوشیدنی و غیر پوشیدنی مانند ابزارهای جراحی، وسایل آزمایشگاهی و تجهیزات پزشکی استفاده می‌شوند . در برابر بیشترین عوامل آلودگی مقاومت بیشتری دارند.

از آنجایی که هر کلاس اتوکلاو مخصوص به کارهای خاصی استفاده می‌شود . برای انتخاب مناسب‌ترین کلاس برای نیاز خود، باید به فعالیتی که قرار است انجام شود، توجه کرد.

اتوکلاو مخصوص استریل لباس

کلاس اتوکلاویی که برای استریل کردن وسایل پوشیدنی و غیر پوشیدنی استفاده می‌شود، به عنوان اتوکلاو کلاس استاندارد کلاس B شناخته می‌شود. این کلاس اتوکلاو از فشار بخار آب با دمای ۱۲۱ درجه سانتیگراد و فشار ۲ بار استفاده می‌کند و برای استریل کردن ابزارهای جراحی، وسایل آزمایشگاهی، تجهیزات پزشکی و همچنین وسایل پوشیدنی مانند پوشش‌های جراحی و ماسک‌های پزشکی استفاده می‌شود.

برای استفاده از اتوکلاو، باید به دستورالعمل استفاده و نگهداری آن توجه کرد و از طریق تنظیم دما و فشار صحیح، وسایل را به صورت کامل استریل کرد.

سوالات متداول اتوکلاو

۱. چگونه یک اتوکلاو کار می‌کند؟
اتوکلاوها با استفاده از بخار با فشار بالا، محیطی را ایجاد می‌کنند که برای میکروارگانیسم‌ها مهلک است. بخار وارد وسایلمی‌شود و با کشتن باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها، استریلیزاسیون را تضمین می‌کند.

۲. چقدر باید اتوکلاوها تعمیر و نگهداری شوند؟
اتوکلاوها باید به طور منظم برای اطمینان از کارکرد صحیح خود تعمیر و نگهداری شوند. توصیه می‌شود حداقل یک بار در سال یا طبق دستورالعمل تولید کننده آنها، سرویس شوند.

۳. آیا اتوکلاوها قادر به استریل کردن مایعات هستند؟
بله، اتوکلاوها قادر به استریل کردن مایعات هستند. با این حال، مهم است از ظروف مناسب استفاده کنید و دستورالعمل تولید کننده را دنبال کنید تا از ریزش و استریلیزاسیون موثر جلوگیری شود.

۴. آیا اتوکلاوها سازگار با محیط زیست هستند؟
اتوکلاوها به عنوان دستگاه‌های سازگار با محیط زیست شناخته می‌شوند زیرا از بخار به عنوان عامل استریلیزاسیون استفاده می‌کنند که یک ماده طبیعی و غیر سمی است. علاوه بر این، استفاده از اتوکلاوها منجر به کاهش نیاز به وسایل یکبار مصرف می‌شود که به کاهش زباله کمک می‌کند.

۵. چقدر طول می‌کشد تا فرآیند استریلیزاسیون در اتوکلاو انجام شود؟
فرآیند استریلیزاسیون در اتوکلاو معمولاً حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد، بسته به نوع وسایلی که در حال استریلیزاسیون هستند و مشخصات اتوکلاو.

برای مشاوره و خرید دستگاه اتوکلاو با کارشناسان شرکت آبان طب در تماس باشید .